KOOPERATİF VE ÜST KURULUŞLARININ DIŞ DENETİMİ
KOOPERATİF VE ÜST KURULUŞLARININ DIŞ DENETİMİ
01.02.2022 tarih ve 31737 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle kooperatif ve üst kuruluşlarının denetimleri ile birlik ve merkez birliklerinin denetim için yetkilendirilmesine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Yönetmeliğe göre; dış denetimin kapsamı Kooperatiflerin finansal tablolarının; kooperatiflerin tabi olduğu 1163 sayılı Kanun, 6102 sayılı Kanun, 213 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatına göre hazırlanıp hazırlanmadığı, gelir ve giderlerinin dayanağını oluşturan belgelerin ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği, gelir ve gider hesapları ile bilanço hesaplarının defter, kayıt ve belgelerle uyumlu olup olmadığı hususlarıdır.
Kooperatifler Kanunu’nun 69. Maddesine göre; Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu içinde yer alan finansal bilgilerin, denetlenen finansal tablolar ile tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı da dış denetimin kapsamı içindedir.
DIŞ DENETİME TABİ KOOPERATİFLER
Aşağıdaki şartlardan birini sağlayan faal kooperatifler dış denetime tabidir:
a) Tarım satış, tarım kredi, esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet, pancar ekicileri kooperatifleri.
b) Yapı ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 100 veya daha fazla olan yapı, turizm geliştirme ve gayrimenkulişletme konularında faaliyet gösteren kooperatifler.
c) Faaliyet konusuna bakılmaksızın 30 milyonTürk lirası ve üstü net satış hasılatı olan
ç) Faaliyet konusuna bakılmaksızın 2.000 ve daha fazla ortağı bulunan kooperatifler.
Kooperatifler art arda iki hesap döneminde birinci fıkranın 30 milyon Türk lirası ve üstü net satış hasılatı şartı sağlamaları durumunda, müteakip hesap döneminden itibaren dış denetime tabi olacaktır, bu rakamın altında kalan kooperatifler müteakip hesap döneminden itibaren dış denetim kapsamından çıkarılacaktır.
DIŞ DENETİM YAPABİLECEKLER
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetçiler
3568 sayılı Kanuna tabi meslek mensupları
İlgili Bakanlıkça dış denetimle yetkilendirilen, bağlı olunan merkez birlikleri veya merkez birliği kurulamamışsa bağlı olunan birlikler
DIŞ DENETİM YAPTIRMAMANIN SONUÇLARI
Kooperatiflerin dış denetime tabi oldukları halde söz konusu denetimi yaptırmamaları durumda;
- Finansal tabloları, (Bilanço-Gelir Gider Farkı tablosu)
- Yönetim kurulu yıllık faaliyet raporları
- Ve ibra konularında alınan genel kurul kararları geçersiz olmaktadır.
Bu durum, kooperatifler açısından hukuki ve mali açıdan telafisi çok zor sonuçlar doğurabilecektir.
İthalatta gümrük vergisi, KDV, ÖTV ile diğer vergi ve fonlardan muafiyet
Vergi, resim ve harç istisnası, KKDF istisnası
Ticaret politikası önlemlerine tabi olmama
KDV'de Tecil-Terkin sistemi çerçevesinde yurt içi alım gerçekleştirilebilmesi
İhracat dışında yurt içi satış ve teslimlerin de gerçekleştirilebilmesi
Üretim ve işletmede maliyet avantajı
İhracatta yüksek rekabet şansı
İthalatta alınması gereken vergilere ilişkin teminat indirimi olarak sayılabilir